Przeznaczeniem szlifierki do wałków jest szlifowanie zewnętrznych powierzchni przedmiotów o obrotowych kształtach. Obrabiany przedmiot jest mocowany podczas wykonywania zadania obróbczego w kłach albo w uchwycie.

Szlifierki do wałków mogą mieć różne układy. Poniżej przedstawiamy trzy podstawowe układy tych maszyn:

1. Szlifierki ze wzdłużnie przesuwanym stołem – obrabiany na nich przedmiot wykonuje ruch obrotowy i ruch posuwowy postępowo-zwrotny (razem ze stołem). Okresowy ruch dosuwowy do przedmiotu szlifowanego (w czasie nawrotów ruchu stołu) otrzymuje ściernica z suportem.

2. Szlifierki ze wzdłużnie przesuwanym suportem ściernicy – ruch posuwowy postępowo-zwrotny wykonuje w nich ściernica z suportem, a stół z przedmiotem jest nieruchomy; w budowie szlifierek ciężkich jest to najczęściej stosowany układ szlifowania, z powodu mniejszej masy suportu ze ściernicą, w stosunku do stołu z przedmiotem ciężkim.

3. Szlifierki wcinające – nie mają posuwu stołu, występuje w nich dosuw ściernicy do przedmiotu. Obrabiany na nich przedmiot szlifowany jest szeroką ściernicą na całej swojej długości; za pomocą ściernic profilowych można tą metodą szlifować przedmioty kształtowe.
   

Szlifierki uniwersalne do wałków to uniwersalne obrabiarki do wałków. Są to szlifierki kłowe ze stołem przesuwanym wzdłużnie. Cechą charakterystyczną tych uniwersalnych obrabiarek jest wrzeciennik ściernicy, który może mieć pojedynczą lub podwójną obrotnicę ze skrętem do 180 stopni.

Szlifierka uniwersalna do wałków i otworów RUP 280

Maszyny te mają zastosowanie przy szlifowaniu powierzchni walcowych i zewnętrznie stożkowych, otworów, czół i kołnierzy wałków, tulei oraz przedmiotów kształtowych – krótszych od szerokości średnicy. Szlifierki te mogą także szlifować stożki strome i o małej rozbieżności. Mogą obrabiać jednocześnie powierzchnię walcową i czołową. Posiadają w wyposażeniu dodatkowym wrzeciono, które jest odchylnie montowane na suporcie średnicy, w celu umożliwienia na tych urządzeniach szlifowania otworów. W takiej sytuacji można w jednym zamocowaniu szlifować powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne, co umożliwia uzyskanie dobrej współosiowości obydwu tych powierzchni.

Szlifierka uniwersalna do wałków stosowana jest też do szlifowania powierzchni walcowych i stożkowych (zewnętrznych i wewnętrznych), płaskich czół, stopniowych (metodą wcinania), łukowych obrotowych i profilowych. Obrabiarki te mają zastosowanie w pracach w cyklu ręcznym i automatycznym. Proces szlifowania automatycznego na tych urządzeniach może przebiegać wzdłużnie i wgłębnie. Maszyny te mogą szlifować przy skręconym stole, wrzecienniku przedmiotu i obrotnicy dolnej oraz  obrotnicy górnej wrzeciennika ściernicy.

Szlifierki uniwersalne do wałków przeznaczone są do szlifowania stali, żeliwa i metali kolorowych przy produkcji jednostkowej, seryjnej i w produkcji wielkoseryjnej i masowej bez obsługi (po wcześniejszym zautomatyzowaniu czynności podawania i mocowania).

Szlifierki produkcyjne to obrabiarki, które przystosowane są do szlifowania walcowych i stożkowych powierzchni zewnętrznych, wałków stopniowych, jak i do szlifowania profilowego.  Maszyny te mają sztywną budowę. Pracują często wzdłużnie lub wgłębnie w automatycznym cyklu, z zastosowaniem urządzenia do aktywnej kontroli. Ich ściernica ma szerokość 100 mm, przy średnicy 600 mm, a silnik napędowy ściernicy ma zwiększoną moc, do 10 kW.

Szlifierki produkcyjne posiadają bogate oprzyrządowanie, dlatego mogą być wykorzystywane przy produkcji seryjnej, wielkoseryjnej i masowej – bez obsługi (po wcześniejszym zautomatyzowaniu czynności podających i mocujących przedmiot).

Szlifierki bezkłowe są to maszyny, które szlifują przelotowo przedmioty walcowe i stożkowe, o kącie stożka do 6 stopni. Można na nich też wykonywać dodatkowe zadania obróbcze takie, jak  szlifowanie wgłębne przedmiotów obrotowych lub szlifowanie długich prętów, zamocowując na nich wcześniej przyrządy, które należą do ich dodatkowego, specjalnego wyposażenia.

Podczas szlifowania bezkłowego wałków przedmiot jest podparty na podtrzymce i styka się z tarczą prowadzącą i tarczą ścierną. Otrzymuje prędkość obrotową od wolnoobracającej się tarczy prowadzącej i uzyskuje przesuw wzdłuż swej osi na skutek pochylenia osi obrotu tarczy prowadzącej o niewielki kąt. Dzięki temu możliwe jest na tych maszynach szlifowanie długich wałków.