Tokarki to najpopularniejsze obrabiarki. Maszyny te obrabiają przedmioty o obrotowych kształtach, wykonując przy tym ruchy obrotowe (nazywane ruchami podstawowymi przy toczeniu) i ruchy posuwne – prostolinijne (nazywane złożonymi).
Do najpowszechniejszych tokarek używanych w zakładach przemysłu maszynowego należą tokarki kłowe. Obrabiarki te służą głównie do obrabiania przedmiotów, które – jak już sama nazwa wskazuje – są umieszczone w kłach wrzeciona i konika. Przedmiot, który podlega obróbce można zamieścić w uchwycie wrzeciona bez podparcia, tzn. jednostronnie, albo też podeprzeć go na końcu kłem konika lub specjalnymi podtrzymkami.
W sytuacji, gdy obrabiany przedmiot podtrzymywany jest na obu końcach w kłach wrzeciona i konika, to przy skrawaniu używa się tarczy zabierakowej, dzięki której – za pośrednictwem zabieraka – przedmiot wprawiany jest w ruch obrotowy.
Podstawowe elementy wchodzące w skład najpowszechniejszej tokarki do metalu – tokarki kłowej, to: silnik napędowy, wrzeciennik, przekładnie wrzeciennika, skrzynka posuwu, suport i konik.
Charakterystyczne dla procesu skrawania przy toczeniu są następujące wielkości: średnica toczenia (podana w: mm), szybkość skrawania (podana w: m/min) i posuw (podany w: mm/obr).
Dzięki poznanym tym wielkościom można obliczyć moc skrawania (podawaną w: mm/min).
Do najczęściej wykonywanych robót tokarskich zalicza się: nawiercanie nakiełka, toczenie wzdłużne, toczenie poprzeczne, przecinanie, wiercenie, rozwiercanie, wytaczanie otworu, toczenie gwintów, toczenie stożka, toczenie kształtowe nożem krążkowym i toczenie kopiowe.
Inne, specjalistyczne obróbki przedmiotów metalowych wykonywane są na tokarkach, do których zamocowuje się dodatkowo niezbędne, wymagane do wykonania danego zadania urządzenia i przyrządy.
Tokarka może posiadać dwa rodzaje przyrządów dodatkowych do wykorzystania podczas skrawania:
-
specjalne, które można zastosować przy określonych zadaniach w procesie skrawania,
-
uniwersalne, czyli wchodzące najczęściej w skład wyposażenia tokarek i te stosowane przy różnych zadaniach w procesie obróbki (mogą one mieć też zastosowanie w pracach na tokarkach zbliżonych typem i wielkością);
Dużą grupę sprzedawanych obecnie na całym świecie tokarek stanowią tokarki CNC. Te obrabiarki wyposażone są w sterowanie numeryczne. Mają możliwość zapamiętywania programów niezbędnych do wykonywania określonych zadań obróbczych, dzięki czemu doskonale sprawdzają się podczas produkcji wielkoseryjnej i masowej.